Skip to main content
Contribution to Book
"Veiligheid en grondrechten. Het belang van een evenwichtige privacypolitiek
Veiligheid. Studies over inhoud, organisatie en maatregelen (2004)
  • Serge Gutwirth
  • Paul De Hert
Abstract
Veiligheid krijgt een centrale plaats in het politiek beleid van de eeuwwisseling. In onze risicomaatschappij is veiligheid het rechtsgoed bij uitstek geworden dat via het recht moet worden beschermd. De wetgever produceert een bijna eindeloze stroom nieuwe wetsvoorstellen en wijzigingsvoorstellen van oude wetten, en in de toelichting op die voorstellen is altijd wel ergens het thema van de (on)veiligheid te vinden als reden waarom die wijziging noodzakelijk is. Gevolg is dat de rechtsbescherming van de burger het vaak moet ontgelden, opgeofferd aan de veiligheid van het (potentiële) slachtoffer, de enige die er soms beter van wordt. Deze tendens is bepaald niet exclusief in Nederland te signaleren, maar lijkt eerder een verschijnsel dat in Europa en in de VS allesoverheersend is sinds zeker een jaar of tien. Na 11 september 2001 is nog een aanzienlijke versnelling van dit proces waarneembaar. De gebeurtenissen van 11 september hebben een ongeziene druk geplaatst op grondrechten zoals privacy, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging. Nationale veiligheidsdiensten en gerechtelijke diensten hebben op verbluffend snelle wijze een verruiming van hun mandaat kunnen uitlokken, vaak ten koste van de idee van checks and balances of van transparantie en accountability. Wetgevers hebben 'gekoerst' om bij de eerste te kunnen zijn in het stemmen van veiligheidswetten, vaak zonder een open debat. In een klimaat van grote zorg voor publieke veiligheid kan men zich de vraag stellen wat de toekomst mag zijn van de burgerrechten en vrijheden en van de open samenleving. Twee jaar na 11 september spitsen we deze belangrijke vraag toe op het grondrecht privacy. Eerst geven we aan welk belang aan dit grondrecht toekomt, welke weerstanden het oproept, hoe het kadert in de democratische rechtsstaat of open samenleving die we kennen, hoe we de relatie tussen het grondrecht op privacy en de beginselen van data protection moeten begrijpen en tenslotte hoe we deze inzichten dienen te incorporeren in de in het noodzakelijk wetgevend werk. Ons verhaal is geenszins een abstract verhaal kenmerkend voor rechtstheoretische geschriften. Integendeel tonen we aan de hand van concrete wettelijke initiatieven dat deze inzichten veel van het actuele 'wetgeven' kenmerkt in het bijzonder in Nederland. In vele opzichte kan Nederland dan ook als model staan voor de zoektocht naar een evenwichtige grondrechtenpolitiek in deze 'grondrechtenonvriendelijke' tijd.
Disciplines
Publication Date
2004
Editor
E.R. Muller
Publisher
Alphen aan den Rijn
Citation Information
Serge Gutwirth and Paul De Hert. ""Veiligheid en grondrechten. Het belang van een evenwichtige privacypolitiek" Veiligheid. Studies over inhoud, organisatie en maatregelen (2004)
Available at: http://works.bepress.com/serge_gutwirth/78/